Wilanów 2019
1 grudnia już po raz czwarty spotkaliśmy się w Ambasadzie Rzeczpospolitej Ptasiej w Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie. Pani Marta Poławska wraz z muzealnymi edukatorami zorganizowała bardzo interesujące seminarium nt. „Niech żyją w mieście”. Uczestnicy spotkania, głównie warszawiacy, i dwoje przedstawicieli TPS dowiedzieli się wiele o skrzydlatych mieszkańcach miasta. Fatima Hayatli z Warszawskiego Zespołu Obrączkarskiego Tridactylus wyjaśniła powody dla których tak wiele gatunków ptaków (około 250!) zamieszkuje lub odwiedza Warszawę, oraz jakie zagrożenia czyhają na nie w mieście. Staszek Łubieński z Akademii Dzikiej Ochoty przedstawił najciekawsze ornitologiczne zakątki Warszawy. Okazuje się, że w granicach administracyjnych miasta są jeszcze pola uprawne, starorzecza Wisły i fragmenty starych lasów, gdzie można było jeszcze niedawno zobaczyć takie rzadkości jak ortolan, krzyk czy muchołówka mała. Monika Klimowicz z Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków zachęcała do zaangażowania się w Citizen science – naukę obywatelską, tzn. do zbierania danych przyrodniczych i zamieszczania ich w bazach danych, z których mogą korzystać naukowcy. Strona ornitho.pl oraz aplikacja Naturalist są bardzo pomocne w gromadzeniu danych z obserwacji ptaków, płazów, gadów i ssaków.
Aleksandra Mikołajczyk z Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Nietoperzy, edukatorka z muzeum, w prezentacji „Skrzydlata nocna zmiana” opowiedziała jak ważnym siedliskiem dla nietoperzy jest miasto. Okazuje się, że w Warszawie żyje około 17 gat. nietoperzy. Mimo, że wszystkie są pożyteczne bo owadożerne oraz objęte ochroną prawną, nadal mają „złą prasę”. Nierzadko zdarzają się przypadki niszczenia siedlisk nietoperzy podczas ocieplania budynków oraz zabijanie tych zwierząt z obawy przed wścieklizną. Warto wiedzieć, że wirus wścieklizny został stwierdzony w Polsce tylko u jednego gatunku – mroczka późnego. Poza tym trzeba wiedzieć, że to wirus innego gatunku niż ten występujący u psów i kotów, wywołujący najczęściej wściekliznę u ludzi.
W drugiej części seminarium autorzy trzech prezentacji poruszyli tematy związane z zielenią w mieście. Maciej Żołnierczuk mówił o tym, jak trudno jest pracownikom Muzeum Pałacu troszczyć się o krajobraz wokół założenia pałacowego. Powstające wokół osiedla mieszkaniowe wraz z infrastrukturą nie uwzględniają osi widokowych ani niezwykłych wartości krajobrazowych kompleksu budynków związanych historycznie z Pałacem Króla Jana III. W bardzo ciekawej prezentacji architekt krajobrazu Kasper Jakubowski z Fundacji Dzieci w Naturę przedstawił najnowsze sposoby, jakie od lat z powodzeniem stosowane są do odnowy przyrodniczej dużych miast na świecie. Okazuje się, że coraz częściej opuszczone tereny poprzemysłowe zamieniane są w parki miejskiej przyrody. W takich miejscach pozwala się roślinności spontanicznie zasiedlać teren, a wodom płynąć i rozlewać się. Do konkretnych warunków dopasowuje się infrastrukturę w celu bezpiecznego udostępniania parku użytkownikom. Ciekawe, czy rzeczywiście "wiek XXI będzie stuleciem odbudowy środowiska"?, jak sądzi Edward D. Wilson.
Po „wyprawie” do światowych parków, Tomasz Niewczas z Zarządu Zieleni m. st. Warszawy opowiedział jak zapuszcza zieleń miejską na Żoliborzu i Bielanach. Przede wszystkim na zarządzanym przez siebie terenie ogranicza koszenie trawników i grabienie liści w celu wzbogacenia różnorodności biologicznej w parkach miejskich. Dlatego również pozostawia kłody martwego drewna oraz ściółkuje suchymi liśćmi trawniki wzdłuż ulic. Takie ściółkowanie zabezpiecza przed wysychaniem oraz bardzo wzbogaca warstwę próchnicy w glebie. W Parku Fosa dzięki korytarzom z niekoszonej roślinności, płazy takie jak traszki i ropuchy zielone bezpiecznie przemieszczają się ze zbiorników wodnych do ukryć zimowych na lądzie.
Podczas seminarium zaprezentowaliśmy również Rzeczpospolitą Ptasią, jako miejsce warte odwiedzenia, zwłaszcza przez osoby spragnione kontaktu z dzikszą niż w mieście przyrodą.
Serdecznie dziękujemy pracownikom :-) Ambasady Rzeczpospolitej Ptasiej w Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie za zorganizowanie bardzo interesującego spotkania i udostępnienie zdjęć.
